تأثیر اسید هیومیک، تراکم و آبیاری تکمیلی بر صفات کمی و کیفی نخود (Cicer arietinum L.) محلی نیشابور

Authors

  • سعید بختیاری استادیار دانشگاه آزاد واحد نیشابور
  • نادیا پارسا کارشناس ارشد اگرواکولوژی
Abstract:

مقدمه حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه انسان و دام هستند. دانه حبوبات با دارا بودن 32-18 درصد پروتئین در رژیم غذایی مردم به‌ویژه در تغذیه افراد کم‌درآمد، اهمیت بسیار دارند (Majnoun Hosseini, 2008). نایار و همکاران (Nayyar et al., 2006) معتقدند که زمان گل‌دهی و تشکیل غلاف حساس‌ترین مراحل دوران رشد گیاه نخود نسبت به خشکی می‌باشند و تنش خشکی در مرحله گل‌دهی با کاهش باروری گل‌ها باعث کاهش تعداد دانه در بوته می‌شود. گد و همکاران (Gad et al., 2012) گزارش دادند که با محلول‌پاشی اسید هیومیک عملکرد دانه، وزن 1000 دانه و درصد پروتئین دانه افزایش یافت. هدف از این بررسی تعیین اثر تراکم، آبیاری تکمیلی و اسید هیومیک بر صفات کمی و کیفی نخود محلی نیشابور بود. مواد و روش‌ها به‎‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک، تراکم و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین نخود محلی نیشابور، آزمایشی به‌صورت فا‌کتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور در سال زراعی 92- 1391 اجرا شد. عامل‌های موردبررسی مشتمل بر اسید هیومیک در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف اسید هیومیک، تراکم در سه سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در مترمربع و آبیاری تکمیلی در سه سطح شامل عدم آبیاری، آبیاری در مرحله گلدهی و آبیاری در مرحله تشکیل غلاف بود. در این بررسی بذرها با دست کشت شدند. هر کرت شامل پنج خط با چهار متر طول، فاصله ردیف 25 سانتی‌متر، فاصله بوته روی ردیف 20، 13.3 و 10 سانتی‌متر بر توجه به تراکم 20، 30 و 40 بوته در متر مربع بود. برای تعیین تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته، وزن دانه، عملکرد بوته و درصد پروتئین 10 بوته به‌طور تصادفی انتخاب شد. برای تعیین عملکرد دانه، دو ردیف حاشیه و 0.5 متر از دو طرف ردیف‌های وسط حذف و بقیه برداشت و در دمای 70 درجه سانتی‌گراد به‎مدت 48 ساعت در اون گذاشته شد و سپس توزین شد. برای تجزیه واریانس داده‌ها از نرم‌افزار SAS Ver. 9.1.3 و برای مقایسه میانگین‌ها از آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. یافته‌ها اثر اسید هیومیک و تراکم بر همه صفات به‌جز وزن 100 دانه و درصد پروتئین و اثر آبیاری تکمیلی بر همه صفات معنی‎دار شد. اثر متقابل اسید هیومیک × آبیاری تکمیلی بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بوته، عملکرد دانه و پروتئین در هکتار و اثر متقابل تراکم× آبیاری تکمیلی بر تعداد دانه در بوته و عملکرد بوته معنی‌دار به دست آمد. مصرف اسید هیومیکهمه صفات را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمار مصرف و عدم مصرف اسید هیومیک به ترتیب 2234 و 1752 کیلوگرم در هکتار بود. افزایش تراکم اجزای عملکرد را کاهش اما عملکرد دانه و پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه و پروتئین در تراکم 40 بوته در مترمربع به ترتیب 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار بود. آبیاری همه صفات به‌جز درصد پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری در مراحل گل‎دهی و تشکیل غلاف به ترتیب 2417 و 2330 و عملکرد پروتئین 561 و 531.9 کیلوگرم در هکتار بود. در این بررسی بیش‌ترین عملکرد دانه و پروتئین با مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله گل‏دهی با 2697 و 638.2 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که تفاوت معنی‎داری با تیمار مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله غلاف‌دهی با 2648 و 615.3 کیلوگرم در هکتار نداشت. در تراکم 40 بوته در مربع بیش‎ترین عملکرد دانه و پروتئین به ترتیب با 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. نتیجه‌گیری اسید هیومیک و مخصوصا تراکم و آبیاری تکمیلی عملکرد دانه و پروتئین نخود را تحت تأثیر قرار دادند. اگرچه با افزایش تراکم اجزای عملکرد کاهش یافتند اما عملکرد دانه افزایش یافت. آبیاری در مرحله گل‎دهی بیشترین تأثیر را بر صفات داشت. عدم آبیاری درصد پروتئین را افزایش داد اما عملکرد پروتئین در این تیمار به‌‎علت پایین بودن عملکرد دانه کمتر از تیمارهای دیگر بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود (.Cicer arietinum L) رقم آزاد

به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آزاد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل آبیاری در سه سطح شامل بدون آبیاری، آبیاری تکمیلی در مرحله گل‎دهی و آبیاری تکمیلی در دو مرحل...

full text

تأثیر تراکم، زمان آبیاری و اسید هیومیک بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود محلی نیشابور

به‎ منظور بررسی تأثیر تراکم، زمان آبیاری و اسید هیومیک بر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، کمی و کیفی نخود محلی نیشابور، آزمایشی به صورت فا کتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال زراعی 92- 1391 اجرا گردید. عامل های مورد بررسی مشتمل بر تراکم در 3 سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در متر مربع، زمان آبیاری در سه سطح شامل عدم آبیاری، آبیاری در زمان شرو...

تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا و مدیریت ‌آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی نخود (Cicer arietinum L.)

مقدمه راعی و همکاران (Raey et al., 2008) گزارش کردند که آبیاری بر صفاتی مثل تعداد غلاف در بوته، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت گیاه نخود تأثیر ‌گذاشت. نیر و همکاران (Nayyer et al., 2006) معتقدند که گل‌دهی و تشکیل غلاف حساس‌ترین مراحل نخود نسبت به تنش آب می‌باشند. تنش در مرحله گرده افشانی باعث کاهش شدید عملکرد و مقدار فسفر دانه نخود نسبت به تنش در مرحله رشد رویشی می‌شود (Gunes et al.,...

full text

بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد گیاه نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط کم باران

اثر رژیم‌های آبیاری بر تولید ارقام نخود در شرایط دیم با تنش خشکی شدید به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل‌تصادفی با سه تکرار در شهرستان خرم‌آباد لرستان در سال زراعی 87-1386 مورد بررسی قرار گرفت. آبیاری تکمیلی در هشت سطح (1) شاهد بدون آبیاری، آبیاری در مراحل (2) کاشت، (3) گلدهی، (4) غلاف‌دهی، (5) کاشت و گلدهی، (6) کاشت و غلاف‌دهی، (7) گلدهی و غلاف‌دهی و (8) کاشت، گلدهی و غلاف‌...

full text

تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا و مدیریت آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی نخود (cicer arietinum l.)

مقدمه راعی و همکاران (raey et al., 2008) گزارش کردند که آبیاری بر صفاتی مثل تعداد غلاف در بوته، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت گیاه نخود تأثیر گذاشت. نیر و همکاران (nayyer et al., 2006) معتقدند که گل دهی و تشکیل غلاف حساس ترین مراحل نخود نسبت به تنش آب می باشند. تنش در مرحله گرده افشانی باعث کاهش شدید عملکرد و مقدار فسفر دانه نخود نسبت به تنش در مرحله رشد رویشی می شود (gunes et al., 2...

full text

تأثیر تراکم بوته و مدیریت علف‌هرز بر عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.)

به منظور تعیین تراکم مطلوب گیاهی و بهترین روش مدیریت علف‌های‌هرز در زراعت نخود بهاره آبی آزمایشی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی 1390 - 1389 به صورت طرح کرت خرد‌شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل مدیریت علف‌های هرز در 9 سطح: 1- تری‌فلورالین پیش‌کاشت (960 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 2- پندیمتالین پیش‌کاشت (825 گرم ماده مؤثر د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 2

pages  183- 192

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023